|
framburður |
| beyging |
| 1 |
|
| eiga heima (einhvers staðar) | | dæmi: hún býr í Þrándheimi | | dæmi: við búum í sveitinni | | búa saman | |
| dæmi: þau bjuggu saman í tvö ár |
|
|
| 2 |
|
| vera með bú, búskap, býli | | dæmi: bóndinn bjó á Fossi | | búa góðu búi |
|
| 3 |
|
| búa sig | |
| gera sig tilbúinn, fara í spariföt; fara í yfirhöfn og húfu o.þ.h. | | dæmi: ég þarf að búa mig, ég er að fara í óperuna | | dæmi: búðu þig vel, það er kalt úti |
| | búa sig til ferðar | |
| gera sig kláran til ferðar |
|
|
| 4 |
|
| búa + að | |
| búa að <reynslu sinni> | |
| njóta góðs af reynslu sinni | | dæmi: hann býr að því að hafa verið skipskokkur í 40 ár |
| | búa <vel> að <starfsfólkinu> | |
| veita starfsfólkinu góðan aðbúnað, góða aðstöðu | | dæmi: það er vel búið að nemendum skólans |
|
|
|
| 5 |
|
| búa + í | |
| <þetta> býr í <honum> | |
| hann hefur þennan eiginleika | | dæmi: það býr í henni mikið hugrekki |
|
|
|
| 6 |
|
| búa + til | |
| fallstjórn: þolfall | | búa til <kerti> | |
| gera, skapa kerti | | dæmi: hann bjó til skutlu úr blaðinu | | dæmi: ég bý mér til hillur úr trékassanum |
| | búa til mat(inn) | |
|
|
|
| 7 |
|
| búa + um | |
| fallstjórn: þolfall | | búa um rúmið | |
| gera rúmið snyrtilegt, slétta úr sænginni og breiða teppi fallega yfir það |
| | búa um <hana> | |
| koma henni fyrir | | dæmi: hann bjó um gestinn í sófanum |
| | búa um <sárið> | |
| setja umbúðir eða plástur á sárið | | dæmi: læknirinn bjó um meiddu höndina |
|
|
|
| 8 |
|
| búa + undir | |
| fallstjórn: þolfall | | búa sig undir <fundinn> | |
| undirbúa sig fyrir fundinn | | dæmi: íbúarnir þurfa að búa sig undir harðan vetur | | dæmi: þau bjuggu sig undir að taka á móti gestunum |
| | það býr <eitthvað> undir | |
| eitthvað liggur þarna að baki |
|
|
|
| 9 |
|
| búa + út | |
| fallstjórn: þolfall | | búa <hana> út | |
| útbúa hana, láta hana fá farangur o.þ.h. | | dæmi: hún bjó börnin út með hlý föt og nesti |
|
|
|
| 10 |
|
| búa + við | |
| búa við <fjárhagslegt öryggi> | |
| hafa, lifa við fjárhagslegt öryggi | | dæmi: þau bjuggu við kröpp kjör í borginni |
|
|
|
| 11 |
|
| búa + yfir | |
| búa yfir <leyndarmáli> | |
| geyma með sér leyndarmálið, eiga sér leyndarmál | | dæmi: hann býr yfir mikilli þekkingu |
|
|
|
| búast |
| búinn |