|
framburður |
| beyging |
| 1 |
|
| fallstjórn: þágufall + þolfall | | rétta (e-ð) að (e-m), biðja (e-n) að þiggja (e-ð) | | dæmi: hún býður mér alltaf kaffi | | dæmi: flugfreyjurnar buðu farþegunum hressingu | | dæmi: hann bauð henni að fá sér sæti | | dæmi: honum var boðið nýtt starf | | dæmi: hún bauð mér áskrift að tímaritinu | | bjóða <gestinum> inn | | bjóða <þeim> í mat | | bjóða <henni> út | | má bjóða þér <gosdrykk>? | | láta ekki bjóða sér <þetta> | |
| vera ekki tilbúinn að fá þessa meðferð/framkomu | | dæmi: ég læt ekki bjóða mér svona lélega þjónustu |
|
|
| 2 |
|
| fallstjórn: (þágufall +) þolfall | | bjóða góðan dag | |
| segja góðan dag | | dæmi: kennarinn bauð nemendunum góðan dag |
| | bjóða gott kvöld | | bjóða góða nótt | | bjóða <hana> velkomna | |
|
|
| 3 |
|
| fornt | | skipa (e-m) (e-ð) | | dæmi: konungur bauð að halda til orrustu |
|
| 4 |
|
| bjóða + fram | |
| fallstjórn: þolfall | | a | |
| bjóða fram <aðstoð sína> | |
| bjóða aðstoð sína | | dæmi: þeir buðu fram hjálp í erfiðleikunum |
|
| | b | |
| bjóða sig fram | |
| fara í framboð, vera í framboði | | dæmi: þrír hafa boðið sig fram í embætti forseta |
| | bjóða fram | |
| dæmi: flokkurinn býður fram í öllum kjördæmum |
|
|
|
|
| 5 |
|
| bjóða + í | |
| bjóða í <hestinn> | |
| nefna fjárupphæð til að kaupa hestinn |
|
|
|
| 6 |
|
|
| 7 |
|
| bjóða + upp á | |
| bjóða upp á <veitingar> | |
| bjóða (gestum) veitingar | | dæmi: okkur var boðið upp á hádegismat |
| | bjóða upp á <góða menntun> | |
| hafa hana í boði | | dæmi: skólinn býður upp á tveggja ára nám í lögfræði | | dæmi: starfið býður upp á mikla tilbreytingu |
|
|
|
| 8 |
|
| bjóða + út | |
| a | |
| fallstjórn: þágufall | | bjóða <henni> út | |
| bjóða henni á veitingahús eða skemmtistað |
|
| | b | |
| fallstjórn: þolfall | | bjóða <verkið> út | |
| láta fara fram útboð á verkinu | | dæmi: lagning vegarins hefur verið boðin út |
|
|
|
|
| 9 |
|
| bjóða + við | |
| a | |
| frumlag: þágufall | | <mér> býður við <matnum> | |
| maturinn veldur mér ógeði |
|
| | b | |
| frumlag: þágufall/það | | ef <mér> býður við að horfa | |
| ef mér þóknast, ef ég vil það |
| | ef/þegar svo býður við að horfa | |
| ef/þegar svo hentar | | dæmi: forsetinn tók sér alræðisvald þegar svo bauð við að horfa |
|
|
|
|
| bjóðast |
| boðinn |