|
framburður |
| beyging |
| 1 |
|
| fallstjórn: þolfall | | hafa vissan vilja, löngun | | dæmi: ég vil ekki fara að sofa! | | dæmi: hún vill ekki búa í borg | | dæmi: við viljum helst sitja á fremsta bekk | | dæmi: þú getur fengið eintak ef þú vilt | | <meira en hann> vill vera láta | |
| meira en hann lætur í ljós, gefur til kynna | | dæmi: þessi niðurstaða er ekki jafn örugg og höfundurinn vill vera láta |
|
|
| 2 |
|
| (í viðtengingarhætti) táknar ósk | | dæmi: ég vildi að það færi að snjóa |
|
| 3 |
|
| táknar beiðni eða skipun | | dæmi: viltu sópa gólfið? | | dæmi: viltu nokkuð færa þig svolítið? | | dæmi: vilt þú vera svo góð að útskýra þetta | | dæmi: viljið þið þegja! |
|
| 4 |
|
| fallstjórn: þágufall | | eiga visst erindi | | dæmi: hvað viltu mér? | | dæmi: hvað var presturinn að vilja hér? |
|
| 5 |
|
| fallstjórn: þágufall | | vilja <honum> vel | |
|
|
| 6 |
|
| sem háttarsögn í nokkrum samböndum | | það vill <fara svo> | |
| það hefur tilhneigingu til að fara þannig | | dæmi: oft vill það fara svo að skoðanir manna breytast |
| | <sumir aflýstu> eins og oft vill verða | |
| | það vildi <honum> til happs að <hann var með eldspýtur> | |
| hann var svo heppinn, það var svo heppilegt að ... |
|
|
| 7 |
|
| sem merkingarsnauður aukasagnliður | | vilja halda <þessu> fram | |
| halda þessu fram | | dæmi: ég vil halda því fram að bókin sé meistaraverk |
| | vilja meina <þetta> | |
| hafa þessa skoðun | | dæmi: hann vill meina að bakaðar kartöflur séu óhollar |
|
|
| 8 |
|
| vilja + til | |
| það vill þannig til að <hann er staddur hér> | |
| því er þannig háttað, fyrir tilviljun, að hann er hér | | dæmi: það vildi þannig til að ég var heima þann dag |
| | svo <vel> vildi til | |
| það var svo heppilegt | | dæmi: svo óheppilega vildi til að bíllinn var bilaður |
| | <þetta> vildi <þannig> til | |
| þetta gerðist þannig | | dæmi: veistu hvernig slysið vildi til? |
|
|
|
| viljandi |