| |
 framburður |
| |  beyging |
| | 1 |
| |
| | (í nútíð) sem framtíð af 'vera' | | | dæmi: ballið verður á morgun | | | dæmi: fyrirlesturinn verður fluttur seinna |
|
| | 2 |
| |
| | fara í e-t ástand, gerast | | | dæmi: hún varð mjög reið | | | dæmi: þeir urðu blautir í rigningunni | | | dæmi: hún varð ekkja fyrir 10 árum | | | dæmi: hann yrði glaður ef hann fengi frídag | | | dæmi: ég hef aldrei orðið jafn hissa | | | <mér> verður <kalt> | | |
| | frumlag: þágufall | | | dæmi: henni var orðið heitt þarna inni |
| | | <mér> verður illt | | |
| | frumlag: þágufall | | | dæmi: honum verður illt af áfengi |
|
|
| | 3 |
| |
| | gera (e-ð) í lífinu | | | dæmi: hann ákvað ungur að verða prestur |
|
| | 4 |
| |
| | sem háttarsögn (með 'að' og nafnhætti), táknar nauðsyn, þörf, skyldu, kvöð | | | dæmi: ég verð að heimsækja hana | | | dæmi: það verður að gera við þakið | | | dæmi: þau urðu að bíða í fjóra tíma |
|
| | 5 |
| |
| | verða + að | | |
| | verða að <þessu> | | |
| | breytast í þetta | | | dæmi: áin verður að stórfljóti í miklum rigningum |
| | | verða að engu | | |
| | dæmi: draumar hans urðu að engu |
|
|
|
| | 6 |
| |
| | verða + af | | |
| | verða af <tónleikunum> | | |
| | | það verður ekkert af <skemmtuninni> | | |
| | skemmtunin verður ekki haldin | | | dæmi: það varð ekki af því að þau færu til Spánar |
| | | láta verða af <þessu> | | |
| | framkvæma þetta, gera alvöru úr þessu |
| | | <mér> verður meint af <matnum> | | |
| | ég skaðast af matnum, verður illt af honum |
|
|
|
| | 7 |
| |
| | verða + á | | |
| | <mér> verður <þetta> á | | |
| | ég geri þetta óvart, fyrir mistök | | | dæmi: honum varð á að banka á ranga hurð | | | dæmi: mér urðu á mistök |
|
|
|
| | 8 |
| |
| | verða + eftir | | |
| | verða eftir | | |
| | vera á sama stað, fara ekki neitt | | | dæmi: bakpokinn hans varð eftir í lestinni | | | dæmi: ég ákvað að verða eftir þegar hinir fóru í gönguferð |
|
|
|
| | 9 |
| |
| | verða + fyrir | | |
| | verða fyrir bíl | | |
| | fá á sig bíl (um óvarinn mann eða dýr) |
| | | verða fyrir <tjóni> | | |
| | fá tjón, hljóta tjón | | | dæmi: hann varð fyrir þungu áfalli |
|
|
|
| | 10 |
| |
| | verða + ofan á | | |
| | <tillagan> verður ofan á | | |
| | tillagan er samþykkt, ákveðin, hún sigrar |
|
|
|
| | 11 |
| |
| | verða + til | | |
| | a | | |
| | <lagið> verður til | | |
| | lagið fær tilveru, lagið er skapað | | | dæmi: málverkið varð til á þremur mánuðum | | | dæmi: hvernig varð jörðin til? |
|
| | | b | | |
| | <þetta> verður til þess | | |
| | þetta hefur þær afleiðingar | | | dæmi: slysið varð til þess að hún hætti að vinna |
|
| | | c | | |
| | verða til | | |
| | gamalt | | | verða úti, deyja úr kulda og þreyta |
|
|
|
|
| | 12 |
| |
| | verða + um | | |
| | a | | |
| | <mér> varð mikið um | | |
| | ég verð fyrir miklum áhrifum, mér bregður mjög | | | dæmi: henni varð mikið um þessar fréttir |
|
| | | b | | |
| | hvað verður um <börnin>? | | |
| | hver verða afdrif barnanna, hvað kemur fyrir þau? | | | dæmi: hvað varð um húsið þegar þau dóu? |
|
|
|
|
| | 13 |
| |
| | verða + undir | | |
| | a | | |
| | verða undir | | |
| | mega sín minna, tapa | | | dæmi: þessi tegund verður oftast undir í baráttunni um ætið |
|
| | | b | | |
|
|
|
| | 14 |
| |
| | verða + úr | | |
| | a | | |
| | | b | | |
| | það varð <lítið> úr <rigningunni> | | |
| | það varð minni rigning er búist var við |
| | | það verður <lítið> úr <peningunum> | | |
| | peningarnir endast illa eða eyðast hratt |
|
| | | c | | |
| | það verður <eitthvað> úr <henni> | | |
| | hún á eftir að verða merk eða mikilvæg | | | dæmi: það verður ekkert úr honum ef hann heldur áfram að slarka |
|
|
|
|
| | 15 |
| |
| | verða + úti | | |
| | a | | |
| | verða úti | | |
| | deyja úti úr kulda | | | dæmi: hann varð úti í óveðri á fjöllum |
|
| | | b | | |
| | <skógurinn> verður illa úti | | |
| | skógurinn skemmist mikið | | | dæmi: borgin varð illa úti í jarðskjálftanum |
|
| | | b | | |
| | verða sér úti um <bensín> | | |
| | útvega sér bensín, finna sér til bensín | | | dæmi: þeir urðu sér úti um lítinn árabát |
|
|
|
|
| | 16 |
| |
| | verða + við | | |
| | verða við <beiðninni> | | |
| | uppfylla beiðnina, fara að beiðninni | | | dæmi: borgaryfirvöld ætla að verða við ósk íbúanna |
|
|
|
| |  verðandi |
| | orðinn |
