|
framburður |
| beyging |
| fallstjórn: þolfall |
| 1 |
|
| skynja (e-ð) með augunum | | dæmi: við sáum hvítan jökulinn | | dæmi: ég hef aldrei séð hana áður | | dæmi: hún sá að hann var einn | | dæmi: sérðu hvað þetta er fallegt blóm! | | dæmi: sjáðu þessa tertu! | | vera <daufur> að sjá |
|
| 2 |
|
| skilja (e-ð) | | dæmi: þú sérð að þetta er slæm hugmynd |
|
| 3 |
|
| láta sjá sig | |
| | láta ekki sjá sig | |
| koma ekki á staðinn, birtast ekki |
|
|
| 4 |
|
| sjá + að | |
| sjá að sér | |
| bæta ráð sitt, endurskoða fyrri gerðir | | dæmi: hann sá að sér og breytti textanum |
|
|
|
| 5 |
|
| sjá + af | |
| a | |
| sjá af <þessu> | |
| láta þetta frá sér, missa þetta | | dæmi: máttu sjá af einum tepoka? |
|
| | b | |
| mega ekki af <henni> sjá | |
| vera mjög annt um hana, vilja alltaf hafa hana til staðar | | dæmi: henni þótti svo vænt um hvolpinn að hún mátti aldrei af honum sjá |
|
|
|
|
| 6 |
|
| sjá + á | |
| a | |
| sjá <þetta> á <henni> | |
| greina þetta af fasi hennar og ásýnd | | dæmi: ég sá á honum að hann var dapur |
|
| | b | |
| það sér á <henni> | |
| hún hefur sýnileg ummerki eftir óhapp t.d. mar eða rispur | | dæmi: það sér á bílnum eftir áreksturinn |
|
| | c | |
| það sér á <henni> | |
| það er sýnilegt að hún á von á barni | | dæmi: hún er ólétt og það er farið að sjá á henni |
|
|
|
|
| 7 |
|
| sjá + á bak | |
| sjá á bak <hestinum> | |
| missa hestinn (oftast af því að hann deyr) | | dæmi: hún varð að sjá á bak ungum unnusta sínum |
|
|
|
| 8 |
|
| sjá + eftir | |
| sjá eftir <þessu> | |
| iðrast þessa, óska þess að það hafi aldrei verið | | dæmi: þau sáu eftir því að hafa boðið honum | | dæmi: hann sér eftir tímanum sem hefur farið í þetta |
|
|
|
| 9 |
|
| sjá + fram á | |
| sjá fram á <bjartari tíma> | |
| búast við því að framundan séu bjartari tímar | | dæmi: þeir sjá fram á aukna starfsemi fyrirtækisins |
|
|
|
| 10 |
|
| sjá + fram úr | |
| sjá (ekki) fram úr <verkefnunum> | |
| geta (ekki) séð að þetta klárist, leysist |
|
|
|
| 11 |
|
| sjá + fyrir | |
| a | |
| sjá <þetta> fyrir | |
| vita fyrirfram að þetta yrði svona | | dæmi: við gátum ekki séð þessi vandræði fyrir |
|
| | b | |
| sjá <þetta> fyrir sér | |
| sjá þetta í huganum, ímynda sér þetta | | dæmi: við sjáum fyrir okkur gott sýningarrými í austurendanum |
|
| | c | |
| sjá fyrir <fjölskyldunni> | |
| vinna fyrir lífsnauðsynjum hennar |
|
| | d | |
| sjá <honum> fyrir <ritföngum> | |
| útvega honum ritföng | | dæmi: fyrirtækið sér honum fyrir vinnufatnaði |
|
| | e | |
| það sér fyrir endann á <verkfallinu> | |
| það er útlit fyrir að það sé að verða búið |
|
|
|
|
| 12 |
|
| sjá + í | |
| sjá í <selinn> | |
| sjá hluta af selnum, sjá rétt glitta í hann | | dæmi: ég gat rétt séð í kirkjuturninn í þokunni |
| | það sér ekki í <húsið> | |
| dæmi: það sá ekki í grindverkið fyrir snjó |
|
|
|
| 13 |
|
| sjá + í gegnum | |
| sjá í gegnum <þetta> | |
| skilja hvað haft er í huga, átta sig á þessu | | dæmi: kjósendur sáu í gegnum áróðurinn |
|
|
|
| 14 |
|
| sjá + til | |
| a | |
| sjá til | |
| bíða og láta málin þróast | | dæmi: sjáum til hvort gatan verður ekki lagfærð |
|
| | b | |
| sjá til <hennar> | |
| sjá hana gera e-ð, standa hana að verki | | dæmi: hann athugaði hvort nokkur sæi til hans |
|
| | c | |
| sjá til þess | |
| annast það, tryggja það | | dæmi: hann sá til þess að nóg væri af veitingum |
|
| | d | |
| sjá til sólar | |
| sjá sólina í gegnum skýin |
| | það sér til <fjalla> | |
| fjöllin eru sýnileg (í þessu skyggni) |
|
|
|
|
| 15 |
|
| sjá + um | |
| a | |
| sjá um <heimilið> | |
| annast heimilið | | dæmi: hann sá um uppvaskið |
|
| | b | |
| sjá sig um | |
| skoða sig um í umhverfinu | | dæmi: þau ætla að sjá sig um á meginlandinu í sumar |
|
|
|
|
| 16 |
|
| sjá + út | |
| sjá <þetta> út | |
| finna, uppgötva | | dæmi: hún sér oft út sniðugar lausnir |
|
|
|
| 17 |
|
| sjá + út úr | |
| það sér ekki út úr augum | |
| það sést ekkert, skyggnið er mjög slæmt (fyrir myrkri, þoku eða þéttri hríð) |
|
|
|
| 18 |
|
|
| sjást |