| |
 framburður |
| |  beyging |
| | fallstjórn: þágufall |
| | 1 |
| |
| | geta tekið (e-ð), heppnast að fá tak (á e-u) | | | dæmi: ég næ ekki því sem er í efstu hillunni | | | dæmi: hún náði ekki blettinum úr skyrtunni | | | dæmi: við náum strætó ef við hlaupum | | | dæmi: hann reyndi að drepa fluguna en náði henni ekki |
|
| | 2 |
| |
| | hafa tíma til (e-s), takast að gera (e-ð) | | | dæmi: hann náði ekki að klára verkefnið fyrir skólann |
|
| | 3 |
| |
| | takast, öðlast, fá (e-ð) | | | ná árangri | | | ná bata / heilsu | | | ná markmiðinu | | | ná tali af <honum> | | | ná tökum á <vélinni> |
|
| | 4 |
| |
| | spanna (vegalengd, tíma, upphæð) | | | dæmi: vegurinn nær að fjallinu | | | dæmi: eldhússkápurinn nær alveg upp í loft | | | dæmi: hún nær bróður sínum í öxl | | | dæmi: þessi smápeningar ná ekki 100 krónum |
|
| | 5 |
| |
| | komast (eitthvert) | | | dæmi: þau náðu heim fyrir myrkur | | | ná langt | | |
| | komast langt á sínu sviði | | | dæmi: þessi ungi fiðluleikari á eftir að ná langt |
|
|
| | 6 |
| |
| | standast (próf) | | | dæmi: allir nemendurnir náðu prófinu |
|
| | 7 |
| |
| | skilja, heyra og festa (e-ð) í minni | | | dæmi: ég náði ekki alveg nafninu á honum | | | dæmi: náðuð þið því sem fyrirlesarinn sagði? |
|
| | 8 |
| |
| | ná sér | | |
| | fá bata, batna | | | dæmi: ég verð heima meðan ég er að ná mér | | | dæmi: hún náði sér af kvefinu um síðir |
|
|
| | 9 |
| |
| | ná + fram | | |
| | ná fram hefndum | | |
| | | ná fram <kröfum sínum> | | |
| | takast að fá kröfur sínar uppfylltar |
|
|
|
| | 10 |
| |
| | ná + í | | |
| | a | | |
| | ná í <blýant> | | |
| | sækja <blýant> | | | dæmi: þeir náðu sér í kaffi í eldhúsið | | | dæmi: viltu ná fyrir mig í vatnsglas? |
|
| | | b | | |
| | ná sér í <aðgöngumiða> | | |
| | útvega sér miða | | | dæmi: hvar gastu náð þér í svona flottan jakka? | | | dæmi: hann er búinn að ná sér í nýja kærustu |
|
| | | c | | |
| | ná í <hana> | | |
| | fá samband við hana, geta talað við hana (einkum í síma) | | | dæmi: kennarinn var á fundi, ég náði ekki í hann |
|
|
|
|
| | 11 |
| |
|
| | 12 |
| |
| | ná + niðri | | |
| | ná sér niðri á <henni> | | |
| | ná fram hefndum á henni, hefna sín á henni |
|
|
|
| | 13 |
| |
| | ná + saman | | |
| | <þeir> ná <vel> saman | | |
| | þeir mynda gott samband, góðan skilning sín á milli | | | dæmi: hún og nýi starfsmaðurinn náðu strax ágætlega saman |
|
|
|
| | 14 |
| |
| | ná + til | | |
| | a | | |
| | ná til <hans> | | |
| | komast í tæri við hann, komast nálægt honum | | | dæmi: ég ætla að skamma hana ef ég næ til hennar |
|
| | | b | | |
| | ná til <almennings> | | |
| | komast í gott samband við almenning | | | dæmi: kennarinn nær vel til nemendanna |
|
|
|
|
| | 15 |
| |
| | ná + undir | | |
| | ná undir sig <héraðinu> | | |
| | fá völd í héraðinu | | | dæmi: Napóleon náði undir sig Ítalíu |
|
|
|
| | 16 |
| |
| | ná + upp | | |
| | a | | |
| | ná sér upp aftur | | |
| | verða aftur heill (eftir t.d. veikindi, áfall) |
|
| | | b | | |
|
|
|
| | 17 |
| |
| | ná + utan um | | |
| | ná utan um <vandamálið> | | |
| | ná tökum á öllum þáttum vandamálsins |
|
|
|
| | 18 |
| |
| | ná + yfir | | |
| | <kortið> nær yfir <bæði löndin> | | |
| | kortið spannar bæði löndin | | | dæmi: bókmenntasagan nær yfir hundrað ára tímabil |
|
|
|
| |  nást |
