| |
 framburður |
| |  beyging |
| | 1 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | hafa tak (á e-u) | | | dæmi: hún hélt barninu þétt að sér | | | dæmi: haltu spýtunni fastri meðan ég saga | | | dæmi: hann heldur fast í kaðalinn | | | dæmi: við héldum öll á innkaupapokum |
|
| | 2 |
| |
| | fallstjórn: þolfall | | | álíta, telja (e-ð) (tekur viðtengingarhátt ef so. fer á eftir) | | | dæmi: hann hélt að brauðið væri búið | | | dæmi: hvað heldur þú um þetta? | | | ég held nú síður |
|
| | 3 |
| |
| | leggja af stað, fara (eitthvert) | | | dæmi: við héldum heimleiðis | | | dæmi: þeir héldu á brott um fimmleytið |
|
| | 4 |
| |
| | fallstjórn: þolfall | | | framkvæma, hafa (boð, fund) | | | dæmi: hún hélt mikla afmælisveislu | | | dæmi: ráðstefnan var haldin í Svíþjóð |
|
| | 5 |
| |
| | fallstjórn: þolfall | | | fara eftir (e-u), standa við (e-ð), efna (t.d. loforð, samning) | | | dæmi: hann hélt loforð sitt |
|
| | 6 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | veita (e-u) viðnám, vera þétt (gagnvart vatni eða vindi) | | | dæmi: þakið heldur ekki vatni |
|
| | 7 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | hafa (e-ð) óbreytt, óhreyft | | | dæmi: fyrirkomulaginu verður haldið óbreyttu | | | dæmi: við ætlum að halda okkar gömlu venju | | | halda hópinn | | |
| | vera saman í ódreifðum hóp |
|
|
| | 8 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | halda <þessu> leyndu | | |
|
|
| | 9 |
| |
| | halda kjafti | | |
| | | halda sér saman | | |
|
|
| | 10 |
| |
| | halda sig <innandyra> | | |
| | vera innandyra, fara ekki út | | | dæmi: fiskarnir halda sig á grunnsævi |
| | | halda kyrru fyrir | | |
| | vera kyrr, fara ekkert | | | dæmi: þau héldu kyrru fyrir í tjöldunum |
|
|
| | 11 |
| |
| | halda sér <vel> | | |
| | halda útliti sínu og atgervi lítið breyttu | | | dæmi: hún heldur sér ágætlega þótt hún sé orðin sjötug |
|
|
| | 12 |
| |
| | halda + að | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | halda <honum> að verki | | |
| | sjá um að hann vinni, slóri ekki |
|
|
|
| | 13 |
| |
| | halda + aftur af | | |
| | halda aftur af sér | | |
| | hafa hemil á sér, stilla sig |
|
|
|
| | 14 |
| |
| | halda + á | | |
| | a | | |
| | halda á <skjalatösku> | | |
| | hafa hana í hendinni | | | dæmi: hann heldur á pappakassa | | | dæmi: hún hélt á vínglasi í hendinni |
|
| | | b | | |
| | þurfa á <peningunum> að halda | | |
| | | þegar/ef á þarf að halda | | |
| | dæmi: lögreglan var viðbúin ef á þurfti að halda |
|
| | | c | | |
| | | d | | |
| | halda vel á spöðunum | | |
| | taka á málum með útsjónarsemi og skynsemi |
|
|
|
|
| | 15 |
| |
| | halda + áfram | | |
| | halda áfram | | |
| | gera þetta áfram, fara áfram | | | dæmi: þau héldu áfram uns stígurinn endaði |
| | | halda <þessu> áfram | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | gera þetta áfram, gera áfram sama hlutinn | | | dæmi: hann hélt áfram að skrifa | | | dæmi: hún ætlar ekki að halda náminu áfram |
| | | halda áfram með <frásögnina> | | | <útsalan> heldur áfram | | |
| | útsalan er enn í gangi | | | dæmi: heimsmeistarakeppnin heldur áfram á sunnudaginn |
|
|
|
| | 16 |
| |
| | halda + eftir | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | halda <þessu> eftir | | |
| | láta frá sér allt nema þetta |
|
|
|
| | 17 |
| |
| | halda + fram | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | halda <þessu> fram | | |
| | segja þetta sem staðreynd, fullyrða þetta | | | dæmi: hún heldur því fram að þessi búð sé best | | | dæmi: því er haldið fram að atvinnuleysi hafi minnkað |
| | | ef fram heldur sem horfir | | |
| | ef framhaldið verður eins og útlit er fyrir |
|
|
|
| | 18 |
| |
| | halda + framhjá | | |
| | halda framhjá <honum> | | |
| | eiga í ástarsambandi við annan en hann |
|
|
|
| | 19 |
| |
| | halda + frá | | |
| | halda sig frá <áfengi> | | |
| | forðast áfengi | | | dæmi: ég ætla að halda mig frá sykri í nokkrar vikur |
|
|
|
| | 20 |
| |
| | halda + fyrir | | |
| | halda fyrir <munninn> | | |
| | hafa höndina fyrir munninum | | | dæmi: hann hélt fyrir stútinn á garðslöngunni |
|
|
|
| | 21 |
| |
| | halda + í | | |
| | halda í <handriðið> | | |
| | klemma fingurna um handriðið |
| | | halda dauðahaldi í <hönd hennar> | | |
| | | halda í vonina | | |
| | hafa enn von, missa ekki vonina |
|
|
|
| | 22 |
| |
| | halda + með | | |
| | halda með <fótboltaliðinu> | | |
| | styðja liðið | | | dæmi: með hverjum heldur þú í spurningakeppninni? |
|
|
|
| | 23 |
| |
| | halda + niðri | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | halda niðri í sér hlátrinum | | |
| | | halda niðri í sér andanum | | |
| | stöðva andardráttinn um stund |
|
|
|
| | 24 |
| |
| | halda + saman | | |
| | halda saman <reikningunum> | | |
| | hafa þá aðgengilega á einum stað |
|
|
|
| | 25 |
| |
| | halda + til | | |
| | a | | |
| | halda til <þar> | | |
| | dvelja þar | | | dæmi: hann hefur haldið til hjá vini sínum eftir skilnaðinn |
|
| | | b | | |
| | halda sér til fyrir <honum> | | |
|
|
|
|
| | 26 |
| |
| | halda + upp á | | |
| | a | | |
| | halda upp á <afmælið sitt> | | |
| | fagna því með viðhöfn eða veislu |
|
| | | b | | |
| | halda <mikið> upp á <leðurjakkann> | | |
| | hafa mikið dálæti á honum | | | dæmi: mamma heldur mest upp á yngsta soninn |
|
|
|
|
| | 27 |
| |
| | halda + uppi | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | a | | |
| | halda <henni> uppi | | |
| | sjá fyrir henni, vinna fyrir henni |
|
| | | b | | |
| | halda uppi <blómlegu menningarlífi> | | |
|
| | | c | | |
| | halda uppi samræðum | | |
| | halda samræðunum gangandi |
|
|
|
|
| | 28 |
| |
| | halda + utan um | | |
| | a | | |
| | halda utan um <hana> | | |
| | hafa handlegginn um hana | | | dæmi: hann hélt fast utan um bakpokann sinn |
|
| | | b | | |
| | halda utan um <verkefnið> | | |
| | hafa umsjón með verkefninu |
|
| | | c | | |
| | halda fast utan um <peningana> | | |
| | vera tregur til að eyða þeim |
|
|
|
|
| | 29 |
| |
| | halda + út | | |
| | halda <þetta> (ekki) út | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | hafa ekki þol eða eirð í sér, þola þetta (ekki) | | | dæmi: hún hélt ekki út að hlusta á alla ræðuna | | | dæmi: hann hélt út í fjóra mánuði í starfinu |
|
|
|
| | 30 |
| |
| | halda + úti | | |
| | halda úti <tímariti> | | |
| | reka tímaritið, annast rekstur (útgáfu) þess |
|
|
|
| | 31 |
| |
| | halda + við | | |
| | a | | |
| | halda við <spýtuna> | | |
| | hafa tak á henni svo að hún detti ekki eða færist |
|
| | | b | | |
| | halda <húsinu> við | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | lagfæra og bæta húsið eftir þörfum |
|
| | | c | | |
| | halda við <hana> | | |
| | hafa hana sem ástkonu, viðhald |
|
| | | d | | |
| | <mér> heldur við <köfnun> | | |
| | frumlag: þágufall | | | ég er alveg að kafna, mér liggur við köfnun |
|
|
|
|
| |  haldast |
| | haldinn |
