| |
 framburður |
| |  beyging |
| | 1 |
| |
| | hreyfa sig burt, leggja af stað | | | dæmi: lestin fer eftir 10 mínútur | | | dæmi: við fórum heim eftir tónleikana | | | dæmi: þau fóru inn í búðina | | | dæmi: hann fer til útlanda í næstu viku | | | fara erindisleysu | | | fara ferða sinna | | |
| | fara um, hreyfa sig um | | | dæmi: hún fer allra sinna ferða fótgangandi |
| | | fara leiðar sinnar | | |
| | halda á brott, fara sína leið |
|
|
| | 2 |
| |
| | bera sig að, athafna sig (á e-n hátt) | | | dæmi: farðu varlega í kvöld | | | fara huldu höfði | | |
| | vera nafnlaus, óþekktur á e-m stað |
| | | fara sér hægt | | |
|
|
| | 3 |
| |
| | enda, lykta (e-n veginn) | | | dæmi: hvernig fór fótboltaleikurinn? | | | dæmi: allt fór vel á endanum | | | fara flatt á <viðskiptunum> | | |
|
|
| | 4 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | passa (e-m), klæða (e-n) vel eða illa | | | dæmi: þessi litur fer þér vel |
|
| | 5 |
| |
| | eiga (vel) við, passa, hæfa | | | dæmi: málverkið fer vel á þessum vegg |
|
| | 6 |
| |
| | sem háttarsögn með nafnhætti: byrja | | | dæmi: það fór að rigna | | | dæmi: mér var farið að leiðast | | | dæmi: hundurinn fór að gelta |
|
| | 7 |
| |
| | sem háttarsögn með lýsingarhætti nútíðar, táknar framvindu | | | dæmi: veðrið fer hlýnandi | | | dæmi: sjúklingnum fór smám saman batnandi |
|
| | 8 |
| |
| | í samböndum blótsyrða | | | fari það kolað | | | fari <hún> norður og niður | | | fari <hann> til fjandans |
|
| | 9 |
| |
| | fara + að | | |
| | a | | |
| | fara <svona> að <þessu> | | |
| | gera <þetta> svona, á þennan hátt | | | dæmi: hvernig fer maður að því að skipta um dekk? | | | dæmi: þú fórst ekki rétt að þessu |
|
| | | b | | |
| | fara vel að <honum> | | |
| | beita hann blíðu eða kurteisi |
|
| | | c | | |
|
|
|
| | 10 |
| |
| | fara + aftur | | |
| | frumlag: þágufall | | | <öllu> fer aftur | | |
| | allt er á niðurleið, versnar, hnignar | | | dæmi: hann segir að heiminum fari stöðugt aftur |
| | | <henni> fer aftur | | |
| | hún sýnir afturför, verður lélegri (t.d. til heilsunnar) |
|
|
|
| | 11 |
| |
| | fara + á | | |
| | a | | |
| | það fer vel á <þessu> | | |
| | það passar vel, hæfir vel | | | dæmi: það fer vel á því að hafa rauðvín með matnum |
|
| | | b | | |
|
|
|
| | 12 |
| |
| | fara + á bak við | | |
| | fara á bak við <hana> | | |
| | gera e-ð án hennar vitundar, hafa hana ekki með í ráðum |
|
|
|
| | 13 |
| |
| | fara + á mis við | | |
| | fara á mis við <menntun> | | |
| | hafa ekki fengið menntun, tækifæri til menntunar |
|
|
|
| | 14 |
| |
| | fara + betur | | |
| | <benda á það> sem betur má fara | | |
| | benda á það sem þarf að laga |
|
|
|
| | 15 |
| |
| | fara + eftir | | |
| | fara eftir <reglunum> | | |
| | fylgja, hlýða reglunum | | | dæmi: hún fór alveg eftir leiðbeiningunum |
|
|
|
| | 16 |
| |
| | fara + fjarri | | |
| | frumlag: þágufall | | | <þessu> fer fjarri | | |
| | það er langt frá því | | | dæmi: því fer fjarri að við höfum gert eitthvað ólöglegt |
|
|
|
| | 17 |
| |
| | fara + fram | | |
| | a | | |
| | frumlag: þágufall | | | <nemandanum> fer fram | | |
| | nemandinn verður betri, nær betri árangri | | | dæmi: skólanum hefur farið fram í alþjóðlegum samanburði |
|
| | | b | | |
| | <útskriftin> fer fram <í stóra salnum> | | |
| | hún gerist þar, er haldin þar |
|
| | | c | | |
| | meðan þessu fór fram | | |
| | meðan þetta gerðist, átti sér stað |
|
|
|
|
| | 18 |
| |
| | fara + fram á | | |
| | fara fram á <kauphækkun> | | |
| | óska eftir, biðja um kauphækkun |
|
|
|
| | 19 |
| |
| | fara + fram hjá | | |
| | <þetta> fer fram hjá <honum> | | |
| | hann tekur ekki eftir þessu, gefur því ekki gaum | | | dæmi: það fór alveg fram hjá mér hvaða dag hann nefndi | | | dæmi: það hefur vart farið fram hjá neinum að jólin nálgast |
|
|
|
| | 20 |
| |
| | fara + fram úr | | |
| | a | | |
| | fara fram úr (bílnum) | | |
| | aka fram fyrir hann á veginum | | | dæmi: það er bannað að fara fram úr hérna |
|
| | | b | | |
| | <þetta> fer fram úr <mínum> björtustu vonum | | |
| | þetta er meira eða betra en ég gat vonað |
|
|
|
|
| | 21 |
| |
| | fara + frá | | |
| | a | | |
| | fara frá | | |
| | færa sig, vera ekki fyrir | | | dæmi: geturðu farið frá, ég þarf að komast inn |
|
| | | b | | |
| | fara frá <henni> | | |
| | yfirgefa hana, t.d. eiginkonuna |
|
|
|
|
| | 22 |
| |
| | fara + fyrir | | |
| | a | | |
| | fara fyrir <hópnum> | | |
| | vera leiðtogi eða málsvari hópsins | | | dæmi: reyndasti maðurinn fór fyrir leiðangrinum |
|
| | | b | | |
| | það fer <mikið> fyrir <ísskápnum> | | |
| | ísskápurinn er fyrirferðarmikill, plássfrekur |
| | | það fer <lítið> fyrir <vilja til sátta> | | |
| | menn virðast ekki vera áfjáðir í sættir |
|
| | | c | | |
| | það fór illa fyrir <henni> | | |
| | henni farnaðist illa, það gekk ekki vel hjá henni |
|
|
|
|
| | 23 |
| |
| | fara + hjá | | |
| | a | | |
| | fara hjá sér | | |
| | verða skyndilega feiminn, vandræðalegur | | | dæmi: hún fór hjá sér þegar hann horfði á hana |
|
| | | b | | |
| | það fer ekki hjá <þessu> | | |
| | þetta hlýtur að vera eða gerast, þetta er óhjákvæmilegt | | | dæmi: það fór ekki hjá því að sagan bærist út |
|
|
|
|
| | 24 |
| |
| | fara + í | | |
| | a | | |
| | fara í <peysu> | | |
| | klæða sig í peysu | | | dæmi: farðu nú í skóna, við ætlum út |
|
| | | b | | |
| | fara í vinnuna | | |
| | | fara í <samkvæmi> |
| | | c | | |
| | það fer <mikill tími> í <þetta> | | |
| | miklum tíma er varið, eytt í þetta | | | dæmi: allur dagurinn fór í að gera hreint |
|
| | | d | | |
| | <þessi hávaði> fer í mig | | |
| | hann veldur mér óþægindum, truflar mig |
| | | <maturinn> fer <vel> í mig | | |
| | hann hefur ágæt áhrif á mig |
|
|
|
|
| | 25 |
| |
| | fara + í kringum | | |
| | fara í kringum <lögin> | | |
| | notfæra sér glufur í löggjöfinni |
|
|
|
| | 26 |
| |
|
| | 27 |
| |
| | fara + með | | |
| | a | | |
| | fara illa með <bílinn> | | |
| | gefa bílnum slæma meðferð |
| | | fara vel með <hjólið> | | |
| | gefa hjólinu góða meðferð |
|
| | | b | | |
| | fara með heilsuna | | |
| | eyðileggja heilsuna | | | dæmi: hann fer með heilsuna ef hann heldur áfram að drekka |
|
| | | c | | |
| | fara með <hana> <þangað> | | |
| | taka hana með sér þangað | | | dæmi: hann fór með börnin í dýragarðinn | | | dæmi: ég ætla að fara með stólinn til bróður míns |
|
| | | d | | |
| | fara með <henni> <þangað> | | |
| | fara í fylgd, félagsskap með henni þangað | | | dæmi: viltu fara með mér á listasafnið? |
|
| | | e | | |
| | | f | | |
| | fara með <umboð ráðherra> | | |
| | vera með, hafa umboð hans |
|
| | | g | | |
| | þarna fórstu með það | | |
| | sagt í tilsvari: þarna gekkstu of langt, þarna er vandi á höndum |
|
|
|
|
| | 28 |
| |
| | fara + ofan af | | |
| | fara ekki ofan af <skoðun sinni> | | |
| | víkja ekki, hvika ekki frá skoðun sinni |
|
|
|
| | 29 |
| |
| | fara + saman | | |
| | a | | |
| | <þetta tvennt> fer <vel> saman | | |
| | þetta tvennt hæfir hvort öðru, passar vel saman | | | dæmi: húsgögnin í stofunni fara einstaklega vel saman | | | dæmi: akstur og áfengi fer ekki saman |
|
| | | b | | |
| | <þetta tvennt> fer saman | | |
| | þetta tvennt fylgist að | | | dæmi: vændi og fíkniefni fara oft saman |
|
|
|
|
| | 30 |
| |
| | fara + um | | |
| | a | | |
| | fara um <veginn> | | |
| | gera leið sína um veginn | | | dæmi: fjölmargir ferðamenn fara um þjóðgarðinn |
|
| | | b | | |
| | fara um koll | | |
| | falla úr lóðréttri stöðu í lárétta, detta á hliðina | | | dæmi: blómavasinn fór um koll |
|
| | | c | | |
| | það fer <vel> um <mig> | | |
| | ég hef það þægilegt, notalegt | | | dæmi: það fór vel um okkur á hótelinu |
|
| | | d | | |
|
|
|
| | 31 |
| |
| | fara + utan | | |
| | leggja af stað til útlanda |
|
|
| | 32 |
| |
| | fara + úr | | |
| | fara úr | | |
| | taka af sér fötin, afklæðast |
| | | fara úr <peysunni> | | |
| | afklæðast henni | | | dæmi: gestir eru beðnir að fara úr skónum |
|
|
|
| | 33 |
| |
| | fara + út | | |
| | a | | |
| | fara út | | |
| | leggja af stað til útlanda |
|
| | | b | | |
| | fara út að borða | | |
| | | fara út að skemmta sér | | |
| | fara á ball, árshátíð o.þ.h. |
|
|
|
|
| | 34 |
| |
| | fara + út í | | |
| | a | | |
| | fara út í <verslunarrekstur> | | |
| | ráðast í, hefja verslunarrekstur |
|
| | | b | | |
| | fara út í <smáatriði> | | |
| | gera grein fyrir þeim, útskýra þau | | | dæmi: það er ekki tími til að fara út í einstök atriði samningsins |
|
|
|
|
| | 35 |
| |
| | fara + út úr | | |
| | fara <vel> út úr <viðskiptunum> | | |
| | fá góða niðurstöðu, útkomu úr þeim, hagnast á þeim | | | dæmi: mörg fyrirtæki fóru illa út úr lántökum sínum |
|
|
|
| | 36 |
| |
| | fara + við | | |
| | <skórnir> fara <vel> við <buxurnar> | | |
| | skórnir passa við buxurnar, eru í samræmi við þær |
|
|
|
| | 37 |
| |
| | fara + yfir | | |
| | fara yfir <verkefnin> | | |
| | lesa og leiðrétta verkefnin | | | dæmi: það þarf að fara aftur yfir útreikningana |
|
|
|
| | 38 |
| |
|
| | 39 |
| |
|
| |  farast |
| | farinn |
