| |
 framburður |
| |  beyging |
| | fallstjórn: þolfall |
| | 1 |
| |
| | láta (e-ð) brotna, láta (e-ð) fara í sundur | | | dæmi: hann missti bollann og braut hann | | | dæmi: hún braut hrökkbrauðið í tvennt | | | dæmi: krakkarnir brutu fjórar rúður |
|
| | 2 |
| |
| | fara ekki eftir, óhlýðnast (e-u) | | | dæmi: þeir hafa brotið lög | | | dæmi: fyrirtækið braut reglur um bókhald |
|
| | 3 |
| |
| | brjóta <þá> á bak aftur | | |
| | vera þeim yfirsterkari, hafa betur í viðureign við þá | | | dæmi: herinn braut alla mótspyrnu á bak aftur |
|
|
| | 4 |
| |
| | brjóta land | | |
| | ryðja gróðri og trjám af landi til ræktunar |
|
|
| | 5 |
| |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | brjóta sér leið | | |
| | ryðjast í gegnum fyrirstöðu | | | dæmi: áin braut sér leið í gegnum veginn |
|
|
| | 6 |
| |
| | brjóta + af | | |
| | brjóta af sér | | |
| | brjóta lög, fremja afbrot | | | dæmi: maðurinn hefur ekki brotið neitt af sér |
|
|
|
| | 7 |
| |
| | brjóta + á | | |
| | brjóta á <honum> | | |
| | brjóta reglur í samskiptum við hann | | | dæmi: hann telur að lögreglan hafi brotið á sér |
|
|
|
| | 8 |
| |
| | brjóta + gegn | | |
| | a | | |
| | brjóta gegn <reglunum> | | |
| | fara ekki eftir reglunum, óhlýðnast þeim | | | dæmi: meðferð fanganna brýtur gegn alþjóðalögum |
|
| | | b | | |
| | brjóta gegn <henni> | | |
| | fremja kynferðisbrot á henni |
|
|
|
|
| | 9 |
| |
| | brjóta + niður | | |
| | a | | |
| | brjóta <hana> niður | | |
| | lama styrk hennar, gera hana auma |
|
| | | b | | |
| | brjóta <fæðuna> niður | | |
| | vinna næringarefni úr fæðunni, melta fæðuna |
|
|
|
|
| | 10 |
| |
| | brjóta + saman | | |
| | brjóta <fötin> saman | | |
| | leggja fötin snyrtilega saman | | | dæmi: hann brýtur saman handklæðin |
|
|
|
| | 11 |
| |
| | brjóta + um | | |
| | brjóta <textann> um | | |
| | setja textann á síður, gera umbrot á textanum |
|
|
|
| | 12 |
| |
| | brjóta + undir | | |
| | brjóta undir sig <ríkið> | | |
| | taka ríkið með hervaldi, leggja það undir sig | | | dæmi: víkingarnir komu af hafi og brutu undir sig ýmis héruð |
|
|
|
| | 13 |
| |
| | brjóta + upp | | |
| | brjóta upp <skóladaginn> | | |
| | koma með tilbreytingu í skóladaginn | | | dæmi: í gær var skólastarfið brotið upp með leikritum og söng |
|
|
|
| | 14 |
| |
| | brjóta + upp á | | |
| | brjóta upp á <einhverju nýju> | | |
| | finna upp á einhverju nýju, koma fram með e-ð nýtt | | | dæmi: hann reyndi að brjóta upp á nýju umræðuefni |
|
|
|
| |
orðasambönd: |
| | brjóta heilann |
| |
| | hugsa stíft um e-a ráðgátu |
|
| | brjóta ísinn |
| |
| | hafa frumkvæði að samskiptum (sem hafa legið niðri) |
|
| |  brjótast |
| | brotinn |
