| |
framburður |
| | beyging |
| | 1 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | gera snögga hreyfingu | | | dæmi: skylmingamennirnir brugðu sverðum sínum |
|
| | 2 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | bregða sér <burt> | | |
| | fara, skreppa burt | | | dæmi: þau brugðu sér til Stokkhólms um helgina | | | dæmi: hann brá sér í bíó |
|
|
| | 3 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | fara í (búning, gervi, hlutverk) | | | dæmi: hann bregður sér stundum í gervi jólasveinsins | | | dæmi: hún brá sér í hlutverk heimsku ljóskunnar |
|
| | 4 |
| |
| | frumlag: þágufall | | | verða hverft við, verða bilt við, kippast til | | | dæmi: mér brá þegar ég sá reikninginn | | | dæmi: láttu þér ekki bregða þótt hann hafi fitnað | | | <mér> bregður í brún |
|
| | 5 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | gera (e-m) bilt við, hverft við | | | dæmi: hættu að bregða henni sífellt | | | bregða fæti fyrir <hana> | | |
| | a | | |
| | rétta út fótinn svo að hún detti |
| | | b | | |
| | trufla áform hennar, baka henni vandræði |
|
|
|
| | 6 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | breyta (e-u) | | | bregða litum | | |
| | skipta litum, verða fölur eða rjóður |
| | | bregða (ekki) vana sínum | | |
| | breyta (ekki) vana sínum | | | dæmi: hann brá ekki vana sínum og heimsótti okkur um jólin |
| | | það bregður til <sunnanáttar> | | |
| | það skiptir yfir í sunnanátt |
|
|
| | 7 |
| |
| | bregða + á | | |
| | bregða á leik | | |
| | a | | |
| | leika sér, hlaupa um og ærslast |
| | | b | | |
|
| | | bregða á það ráð að <fara með bæn> | | |
|
|
|
| | 8 |
| |
| | bregða + fyrir | | |
| | <þessu> bregður fyrir | | |
| | frumlag: þágufall | | | þetta birtist, er séð í stutta stund | | | dæmi: iðulega brá fyrir eldingum | | | dæmi: skólastjóranum bregður oft fyrir á göngunum |
| | | bregða fyrir sig <frönsku> | | |
| | grípa til frönsku | | | dæmi: leikarinn getur brugðið fyrir sig mörgum ólíkum röddum |
|
|
|
| | 9 |
| |
| | bregða + upp | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | sýna (í bókarsíðu, á vegg) | | | dæmi: forstjórinn brá upp línuriti af hagnaði ársins | | | dæmi: bókarhöfundur bregður upp hrífandi mynd af söngvaranum |
|
|
| | 10 |
| |
| | bregða + út af | | |
| | það má ekkert út af bregða | | |
| | ekkert má fara úrskeiðis, ekkert má út af bera |
|
|
|
| | 11 |
| |
| | bregða + við | | |
| | bregða við | | |
| | sýna viðbrögð | | | dæmi: við brugðum skjótt við og hjálpuðum nágrönnunum |
| | | <þá> bregður svo við | | |
| | þá gerist það óvænta | | | dæmi: þá brá svo við að tröllið varð að steini | | | dæmi: eftir þetta brá svo við að honum batnaði |
|
|
|
| | 12 |
| |
| | bregða + yfir | | |
| | bregða yfir sig <sjali> | | |
| | setja sjal á herðarnar (á ferð, í flýti) |
|
|
|
| | orðasambönd: |
| | það getur brugðið til beggja vona |
| |
| | það getur farið á hvorn veginn sem er |
|
| | bregðast |
| | brugðið |
| | brugðinn |