| |
 framburður |
| |  beyging |
| | 1 |
| |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa frá sér orð, tjá sig í orðum | | | dæmi: ég veit það, sagði hún | | | dæmi: ég sagði þetta í gríni | | | dæmi: hann sagði það kæruleysislega | | | hvað segirðu (gott)? | | |
| | hvað er að frétta, hvernig hefurðu það? |
| | | ég segi allt gott/ágætt | | | sagan segir <þetta> | | |
| | sagnir herma, þetta hefur verið vitað lengi |
| | | sagt er að <þarna sé reimt> | | | segja allt af létta | | |
| | skýra hreinskilnislega frá öllu |
| | | segja eins og er | | |
| | tala af hreinskilni | | | dæmi: ef ég á að segja eins og er þá finnst mér þessi matur ekki góður |
| | | sagði ég ekki | | |
| | ég var búin að segja þetta | | | dæmi: hann kom aftur of seint í dag - sagði ég ekki |
| | | það er óhætt að segja <þetta> | | |
| | ekki er of mikið fullyrt með þessu | | | dæmi: það er óhætt að segja að kenningin er umdeild |
| | | það má með sanni segja | | |
| | þetta er sannarlega þannig | | | dæmi: það má með sanni segja að þetta sé glæsilegt leikhús |
|
|
| | 2 |
| |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | greina (e-m) frá (e-u) í orðum | | | dæmi: hún sagði honum sannleikann | | | dæmi: geturðu sagt mér hvað klukkan er? |
|
| | 3 |
| |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | gefa (e-m) fyrirmæli, skipa (e-m) að gera e-ð | | | dæmi: kennarinn sagði börnunum að læra kvæðið | | | dæmi: segðu honum að ég þurfi að tala við hann |
|
| | 4 |
| |
| | hafa upplýsingagildi | | | dæmi: þessar tölur segja mér ekkert | | | <þetta> segir sig sjálft | | |
|
|
| | 5 |
| |
| | segja + af | | |
| | a | | |
| | segja af sér | | |
| | hætta embættisstörfum með yfirlýsingu | | | dæmi: ráðherrann íhugar að segja af sér |
|
| | | b | | |
| | hvað segirðu af <föður þínum>? | | |
| | hvað er að frétta af honum? |
|
| | | c | | |
| | hafa <lítið> af <henni> að segja | | |
| | hafa lítil samskipti við hana eða reynslu af henni |
|
|
|
|
| | 6 |
| |
| | segja + frá | | |
| | segja <henni> frá <ferðinni> | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | greina henni frá ferðinni | | | dæmi: börnin sögðu frá sumarfríi sínu | | | dæmi: geturðu sagt mér frá fyrirlestrinum? | | | dæmi: í bókinni segir frá því þegar þeir stofnuðu popphljómsveit |
|
|
|
| | 7 |
| |
| | segja + fyrir | | |
| | a | | |
| | | b | | |
| | segja <henni> fyrir verkum | | |
| | skipa henni fyrir hvað hún eigi að gera |
|
|
|
|
| | 8 |
| |
| | segja + til | | |
| | a | | |
| | segja til | | |
| | láta vita | | | dæmi: segðu til hvað þú vilt mikið í glasið |
|
| | | b | | |
| | | c | | |
| | segja <honum> til | | |
| | leiðbeina honum | | | dæmi: hún segir nýju starfsmönnunum til |
|
| | | d | | |
| | <þreytan> segir til sín | | |
| | þreytan finnst, hefur áhrif | | | dæmi: verðhækkanir eru farnar að segja til sín hjá almenningi |
|
| | | e | | |
| | segja til um <þetta> | | |
| | meta þetta | | | dæmi: erfitt er að segja til um aldur handritsins |
|
| | | f | | |
| | <hagtölur> segja til um <lífsgæðin> | | |
| | hagtölur gefa upplýsingar um þau |
|
|
|
|
| | 9 |
| |
| | segja + um | | |
| | a | | |
| | hvað segir þú um að <fara í gönguferð>? | | |
| | (sem uppástunga) hvernig líst þér á að fara í gönguferð? |
|
| | | b | | |
| | segja <eitthvað> um <þetta> | | |
| | tjá sig um þetta | | | dæmi: viljið þið segja eitthvað um nýja samninginn? | | | dæmi: hann sagði ýmislegt merkilegt um hvali |
|
|
|
|
| | 10 |
| |
| | segja + upp | | |
| | a | | |
| | segja upp | | |
| | segjast vera hættur að vinna hér |
| | | segja <starfinu> upp | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | tilkynna uppsögn sína |
| | | segja <henni> upp <starfinu> | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | láta hana hætta störfum |
|
| | | b | | |
| | segja <kærastanum> upp | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | hætta með kærastanum |
|
|
|
|
| | 11 |
| |
| | segja + úr | | |
| | segja sig úr <flokknum> | | |
| | tilkynna að maður er ekki lengur meðlimur í þessum stjórnmálaflokki |
|
|
|
| | 12 |
| |
| | segja + við | | |
| | a | | |
| | segja <þetta> við <hana> | | |
| | tala þessi orð til hennar | | | dæmi: ég þori ekki að segja þetta við hann |
|
| | | b | | |
| | segja <ekkert> við <þessu> | | |
| | andmæla þessu ekki | | | dæmi: við getum ekkert sagt við því þótt hann fái sér kött |
|
|
|
|
| |
orðasambönd: |
| | mér segir svo hugur um <þetta> |
| |
| | ég hef ákveðinn grun um þetta, ég tel þetta sennilegt |
|
| | segja starfi sínu lausu |
| |
| | tilkynna uppsögn sína, segja upp starfinu |
|
| | það er að segja |
| |
|
| |  segjast |
