|
framburður |
| beyging |
| 1 |
|
| vera á stól, vera sitjandi, í sæti | | dæmi: hann situr í hægindastólnum | | dæmi: þær sitja á skrifstofustólum í vinnunni | | dæmi: við sátum við eldhúsborðið | | dæmi: hún sat uppi í rúminu | | dæmi: hann hefur setið hér í klukkutíma | | sitja á hækjum sér/sínum | |
| sitja lágt niðri með beygð hné |
| | sitja flötum beinum | |
| sitja á gólfinu með útrétta fætur |
|
|
| 2 |
|
| fallstjórn: þolfall | | vera viðstaddur (fund, ráðstefnu) | | dæmi: sjö manns sátu fundinn | | dæmi: hún sat alla ráðstefnuna |
|
| 3 |
|
| vera við völd | | dæmi: ríkisstjórnin sat í tvö ár |
|
| 4 |
|
| hafa aðsetur (e-s staðar) | | dæmi: forsetinn situr á Bessastöðum |
|
| 5 |
|
| (um föt) liggja fallega, fara vel | | dæmi: jakkinn situr ekki vel á honum |
|
| 6 |
|
| sitja + að | |
| a | |
| sitja að <drykkju> | |
| | sitja að <tafli> | |
|
| | b | |
| sitja einn að <þessu> | |
| vera einn um að fá þetta | | dæmi: stofnunin virðist sitja ein að öllum styrkjunum |
|
|
|
|
| 7 |
|
| sitja + á | |
| a | |
| sitja á sér | |
| halda aftur af sér, stilla sig | | dæmi: hún sat á sér að segja þetta við hann |
| | geta ekki á sér setið | |
|
| | b | |
| sitja á <upplýsingunum> | |
| hafa upplýsingar og láta þær ekki víðar |
|
|
|
|
| 8 |
|
| sitja + eftir | |
| sitja eftir | |
| vera í skólanum eftir að skólatíma er lokið (vegna trassaskapar eða lélegrar frammistöðu) |
|
|
|
| 9 |
|
| sitja + fyrir | |
| a | |
| sitja fyrir | |
| vera módel (hjá listamanni eða ljósmyndara) | | dæmi: prinsinn sat fyrir hjá málaranum |
|
| | b | |
| sitja fyrir | |
| fá forgang, hafa forgang | | dæmi: fatlaðir nemendur sitja fyrir í mötuneytinu |
|
| | c | |
| sitja fyrir <honum> | |
| bíða (í leyni) eftir honum, gera fyrirsát um hann | | dæmi: blaðamenn sátu fyrir söngvaranum |
|
|
|
|
| 10 |
|
| sitja + heima | |
| sitja heima | |
| vera heima, fara ekki (á kjörstað, í boð) | | dæmi: þriðjungur kjósenda sat heima |
|
|
|
| 11 |
|
| sitja + hjá | |
| sitja hjá | |
| taka ekki afstöðu, segja pass | | dæmi: fjórir fundarmenn sátu hjá í atkvæðagreiðslunni |
|
|
|
| 12 |
|
| sitja + inni | |
| sitja inni | |
| vera í fangelsi | | dæmi: hann situr inni fyrir vopnað rán |
|
|
|
| 13 |
|
| sitja + í | |
| a | |
| sitja í | |
| fá bílfar | | dæmi: hún fékk að sitja í út að gatnamótunum |
|
| | b | |
| sitja í súpunni | |
| vera í slæmri stöðu, vera í klandri |
|
| | c | |
| þetta situr enn í <mér> | |
| þetta leitar á mig, ég á erfitt með að gleyma þessu |
|
|
|
|
| 14 |
|
| sitja + um | |
| sitja um <borgina> | |
| gera umsátur um borgina | | dæmi: leyniskyttan sat um forsetann |
|
|
|
| 15 |
|
| sitja + undir | |
| a | |
| sitja undir <barninu> | |
| sitja með barnið í kjöltunni |
|
| | b | |
| sitja undir stýri | |
| vera við stýrið (á bílnum), stýra bílnum, keyra bílinn | | dæmi: ég sat undir stýri mest alla leiðina |
|
| | c | |
|
|
|
| 16 |
|
| sitja + uppi með | |
| sitja uppi með <miklar birgðir> | |
| geta ekki losað sig við birgðirnar | | dæmi: hann situr uppi með miklar skuldir | | dæmi: þau sátu uppi með gestinn í þrjár vikur |
|
|
|
| 17 |
|
| sitja + við | |
| a | |
| sitja við <skriftir> | |
| sitja og skrifa | | dæmi: hún sat við að prjóna allt kvöldið |
|
| | b | |
| láta þar við sitja | |
| aðhafast ekkert frekar, hætta þar | | dæmi: hún lét ekki þar við sitja heldur vann þrenn önnur gullverðlaun |
| | þar við situr | |
| ekkert meira gerist, þannig er það nú | | dæmi: beiðni okkar um styrk var hafnað og þar við situr |
|
| | c | |
| láta ekki sitja við orðin tóm | |
| tala ekki bara heldur framkvæma líka |
|
|
|
|
| 18 |
|
| sitja + yfir | |
| a | |
| sitja yfir <nemendunum> | |
| vera hjá þeim og hafa auga með þeim | | dæmi: hún situr oft yfir í prófum í háskólanum |
|
| | b | |
| sitja yfir <skólabókunum> | |
| vera niðursokkinn í skólabækurnar |
|
|
|
|
| setinn |
| setjast |
| sestur |