|
framburður |
| beyging |
| fallstjórn: þolfall |
| 1 |
|
| ýta á (e-n), ýta (e-m) á undan sér, láta (e-n) fara burt eða færa sig, koma (e-m) á hreyfingu | | dæmi: hún rak hundinn úr garðinum | | dæmi: þeir ráku kindurnar á undan sér | | dæmi: mamma hennar rak hana til að taka til |
|
| 2 |
|
| segja (e-m) upp vinnunni | | dæmi: þau eru búin að reka garðyrkjumanninn | | dæmi: hann var rekinn fyrir óstundvísi |
|
| 3 |
|
| láta (e-ð) fara harkalega utan í (e-ð) | | dæmi: hún rak hnéð í borðbrúnina | | reka sig í <borðshornið> | |
| dæmi: hann rak hausinn í eldhússkápinn | | dæmi: hún rak tána í stein |
| | reka sig upp undir | |
| reka höfuðið í e-ð, t.d. lágt loft eða dyragætt |
|
|
| 4 |
|
| ota, beita (e-u, einkum vopni) harkalega | | dæmi: hún rekur hnífinn á kaf í kjötið | | dæmi: hann rak byssuna í bak hennar |
|
| 5 |
|
| starfrækja (e-ð) | | dæmi: þau ráku blómabúð í 30 ár | | dæmi: hún rekur lækningastofu í miðbænum |
|
| 6 |
|
| frumlag: þolfall | | berast á sjónum fyrir straumi og vindi | | dæmi: bátinn rak upp að eynni | | dæmi: flöskuna rak á land | | það rekur <trjáboli> <í fjöruna> |
|
| 7 |
|
| reka + að | |
| það rekur að því að <byggja þurfi sjúkrahús> | |
|
|
|
| 8 |
|
| reka + á | |
| reka sig á <fordóma> | |
| hitta fyrir fordóma | | dæmi: þau hafa rekið sig á ýmsa galla í reglugerðinni |
|
|
|
| 9 |
|
| reka + á eftir | |
| reka á eftir <honum> | |
| ýta á hann (að gera e-ð, klára e-ð) | | dæmi: stofnunin hefur reynt að reka á eftir samningnum |
|
|
|
| 9 |
|
| reka + í | |
| reka augun í <blómvöndinn> | |
| koma auga á, taka eftir blómvendinum | | dæmi: ég rak augun í peningaseðla á borðinu |
|
|
|
| 10 |
|
| reka + ofan í | |
| reka <ummælin> ofan í <hana> | |
|
|
|
| 11 |
|
| reka + upp | |
| reka upp <óp> | |
| gefa frá sér óp, æpa | | dæmi: hann rak upp háan hlátur |
| | reka upp stór augu | |
| verða mjög hissa | | dæmi: hún rak upp stór augu þegar hann opnaði dyrnar |
|
|
|
| 12 |
|
| reka + út | |
| reka út úr sér tunguna | |
| skjóta tungunni út úr munninum (til að sýna t.d. fyrirlitningu) |
|
|
|
| 13 |
|
|
| orðasambönd: |
| reka lestina |
|
| vera síðastur | | dæmi: lið Liverpool rak lestina með 2 stig |
|
| rekast |