| |
 framburður |
| |  beyging |
| | fallstjórn: þolfall |
| | 1 |
| |
| | losa (e-ð) í sundur, rekja (e-ð) sundur | | | dæmi: getur þú leyst hnútinn? | | | dæmi: ég leysti bandið af pakkanum | | | dæmi: fanginn var leystur úr böndunum |
|
| | 2 |
| |
| | veita (e-u) lausn, finna lausn (á e-u) | | | dæmi: ég get ekki leyst krossgátuna | | | dæmi: nemendur eru látnir leysa erfið verkefni | | | dæmi: hún leysir vanda viðskiptavina sinna eftir bestu getu |
|
| | 3 |
| |
| | frumlag: þolfall | | | (um snjó) taka upp, bráðna og hverfa | | | dæmi: snjóinn leysti um vorið |
|
| | 4 |
| |
| | leysa + af | | |
| | leysa <hana> af | | |
| | koma tímabundið í staðinn fyrir hana | | | dæmi: skólafólk leysir starfsmennina af á sumrin |
| | | leysa <þetta> af hólmi | | |
| | koma í staðinn fyrir þetta | | | dæmi: expressóvélin hefur leyst gömlu kaffivélina af hólmi |
|
|
|
| | 5 |
| |
|
| | 6 |
| |
| | leysa + undan | | |
| | leysa <hana> undan <þessu> | | |
| | losa hana við þetta (t.d. verkefni) | | | dæmi: hann var leystur undan allri ábyrgð | | | dæmi: hann hefur verið leystur undan samningi við fótboltafélagið | | | dæmi: hann var leystur undan herþjónustu |
|
|
|
| | 7 |
| |
| | leysa + upp | | |
| | leysa upp <saltið> | | |
| | láta salt blandast vökva og samlagast honum | | | dæmi: vatn leysir upp sykur | | | dæmi: leysið upp innihald pakkans í bolla af sjóðandi vatni |
| | |  uppleystur |
|
|
| | 8 |
| |
| | leysa + úr | | |
| | leysa úr <deilunni> | | |
| | finna lausn, svar, binda enda á deiluna | | | dæmi: gjaldkerinn í bankanum gat leyst úr vandræðum mínum | | | dæmi: hún reyndi að leysa úr spurningum ráðstefnugesta |
|
|
|
| | 9 |
| |
| | leysa + út | | |
| | leysa út <ávísunina> | | |
| | skila henni í bankann og fá peninga/inneign í staðinn |
| | | leysa <hana> út með <gjöf> | | |
| | láta hana fara, kveðja hana með gjöf | | | dæmi: afmælisgestirnir voru leystir út með nammipoka |
|
|
|
| |
orðasambönd: |
| | leysa frá skjóðunni |
| |
| | segja (loksins) frá, segja allt af létta, láta allt uppi |
|
| | <öskra> eins og <hún> eigi lífið að leysa |
| |
|
| | leysast |
| | leysandi |
