| |
 framburður |
| |  beyging |
| | form: miðmynd |
| | 1 |
| |
| | geta komið eða farið (eitthvert) | | | dæmi: hann kemst ekki niður stigann | | | dæmi: þeir komust ólöglega inn í landið | | | dæmi: sófinn komst ekki inn um dyrnar | | | dæmi: bíllinn varð bensínlaus og komst ekki lengra | | | dæmi: þau komust ekki í skólann vegna veðurs | | | komast ekki úr sporunum | | |
|
|
| | 2 |
| |
| | komast + að | | |
| | a | | |
| | komast að | | |
| | fá rúm, pláss, tíma | | | dæmi: hún kemst að hjá lækninum á morgun | | | dæmi: það eina sem kemst að hjá henni er áhugamálið |
|
| | | b | | |
| | komast að <leyndarmálinu> | | |
| | uppgötva, fá að vita um leyndarmálið |
|
| | | c | | |
| | komast að <krananum> | | |
| | geta náð til kranans | | | dæmi: sjúkrabíllinn komst ekki alveg að húsinu |
|
|
|
|
| | 3 |
| |
| | komast + af | | |
| | a | | |
| | komast (lífs) af | | |
| | sleppa lifandi úr slysi | | | dæmi: fjórir komust af þegar flugvélin brotlenti |
|
| | | b | | |
| | komast af með <lítið> | | |
| | þurfa lítið sér til framfæris |
|
|
|
|
| | 4 |
| |
| | komast + á | | |
| | a | | |
| | <þessi siður> kemst á | | |
| | þessi siður verður fastur | | | dæmi: sú venja hefur komist á að fjölskyldan búi til jólakort |
|
| | | b | | |
| | komast langt á <þrjóskunni> | | |
| | ná langt með því að vera þrjóskur |
|
|
|
|
| | 5 |
| |
| | komast + áfram | | |
| | komast áfram | | |
| | a | | |
| | geta farið ferða sinna áfram | | | dæmi: bílarnir komust ekkert áfram |
| | | b | | |
| | geta haldið verki áfram | | | dæmi: hann kemst ekkert áfram með ritgerðina |
| | | c | | |
| | halda áfram í keppni | | | dæmi: liðið komst áfram eftir fyrri umferðina |
|
|
|
|
| | 6 |
| |
| | komast + fram hjá | | |
| | komast fram hjá <klettinum> | | |
| | geta ekki haldið áfram af því að kletturinn er fyrir |
|
|
|
| | 7 |
| |
| | komast + frá | | |
| | komast <vel> frá <ræðunni> | | |
|
|
|
| | 8 |
| |
| | komast + fyrir | | |
| | a | | |
| | <skápurinn> kemst (ekki) fyrir | | |
| | það er (ekki) pláss fyrir skápinn | | | dæmi: hægindastóllinn komst auðveldlega fyrir í stofuhorninu |
|
| | | b | | |
| | komast fyrir <útbreiðslu eldsins> | | |
| | hefta, hemja útbreiðslu eldsins |
|
|
|
|
| | 9 |
| |
| | komast + hjá | | |
| | komast hjá <þessu> | | |
| | sleppa við þetta | | | dæmi: þú kemst kannski hjá því að hjálpa til | | | dæmi: ég komst ekki hjá að heyra samtal þeirra |
|
|
|
| | 10 |
| |
| | komast + inn | | |
| | a | | |
| | komast (ekki) inn (í tölvuna) | | |
| | geta (ekki) opnað tölvuna fyrir notkun |
|
| | | b | | |
| | komast inn (í skólann) | | |
| | hljóta inngöngu í skólann |
|
|
|
|
| | 11 |
| |
| | komast + í | | |
| | a | | |
| | komast í <smákökurnar> | | |
| | öðlast gott aðgengi að þeim (og taka þær) | | | dæmi: hundurinn komst í nautasteikina og át hana |
| | | komast í tæri við <flottan sportbíl> | | |
| | geta snert hann, prófað hann, vera nálægt honum |
|
| | | b | | |
| | komast í <vanda> | | |
| | | komast í hann krappan | | |
| | lenda í miklum vanda eða hættu | | | dæmi: tveir menn á árabát komust í hann krappan |
|
| | | c | | |
| | komast (ekki) í <jakkann> | | |
| | geta ekki troðið sér í jakkann (vegna stærðar eða meiðsla) | | | dæmi: ég kemst ekki lengur í þessar buxur |
|
|
|
|
| | 12 |
| |
| | komast + til | | |
| | a | | |
| | komast til valda | | |
| | fá völd | | | dæmi: ráðherrann komst til valda árið 1950 |
|
| | | b | | |
| | komast til <þess> | | |
| | fá tíma eða tækifæri til þess | | | dæmi: hann hefur ekki enn komist til að skrifa skýrsluna |
|
|
|
|
| | 13 |
| |
| | komast + undan | | |
| | a | | |
| | komast undan | | |
| | hlaupa burt, sleppa | | | dæmi: þjófarnir komust undan á hlaupum |
|
| | | b | | |
| | komast undan <þessu> | | |
| | losna við þetta, sleppa við þetta | | | dæmi: ég komst undan því að svara spurningunni |
|
|
|
|
| | 14 |
| |
| | komast + upp | | |
| | <svindlið> kemst upp | | |
| | svindlið er dregið fram í dagsljósið, afhjúpað |
|
|
|
| | 15 |
| |
| | komast + upp með | | |
| | komast upp með <þetta> | | |
| | leyfast þetta óátalið | | | dæmi: hún kemst upp með að mæta alltaf of seint |
|
|
|
| | 16 |
| |
| | komast + við | | |
| | komast við | | |
| | verða hrærður, fara næstum að gráta |
|
|
|
| | 17 |
| |
| | komast + yfir | | |
| | a | | |
| | komast yfir <lykilinn> | | |
| | ná tangarhaldi á lyklinum, útvega sér lykilinn | | | dæmi: þeir komust yfir lykilorðið hennar |
|
| | | b | | |
| | komast yfir <hjartaáfallið> | | |
| | verða heill aftur, ná sér af hjartaáfallinu |
|
|
|
|
| |  koma |
| | kominn |
| | komandi |
