| |
 framburður |
| |  beyging |
| | 1 |
| |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | láta (e-n) hafa (e-ð) að gjöf | | | dæmi: hann gaf henni hring | | | dæmi: þau gáfu afmælisbarninu góða gjöf | | | dæmi: mér var gefin þessi bók | | | dæmi: henni voru gefnir leðurhanskar |
|
| | 2 |
| |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | veita (e-m) (e-ð) | | | dæmi: hann gaf mér leyfi til að skreppa frá | | | dæmi: þeir gefa okkur kost á að andmæla | | | dæmi: vinnustaðurinn gefur frí í dag | | | dæmi: föngunum var gefið frelsi |
|
| | 3 |
| |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | veita (e-m) mat, drykk, næringu, fóðra (e-n) | | | dæmi: ég þarf að gefa kettinum | | | dæmi: hann gaf gestinum að borða | | | dæmi: hún gaf börnunum súpu og brauð | | | dæmi: gestunum var gefið vín og snittur |
|
| | 4 |
| |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa sig | | |
| | láta undan, bresta, bila | | | dæmi: gamla brúin gaf sig undan vörubílnum | | | dæmi: vatnsrör gaf sig í frostinu | | | dæmi: þessir skór eru farnir að gefa sig |
|
|
| | 5 |
| |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa sig á vald <tilfinningunum> | | |
| | láta tilfinningarnar ná tökum á sér |
|
|
| | 6 |
| |
| | fallstjórn: þágufall | | | gefa sér <þetta> | | |
| | setja sér þessa forsendu, þessar aðstæður, "setjum svo að ..." | | | dæmi: gefum okkur að allir jöklar á landinu bráðni, hvað verður þá? |
|
|
| | 7 |
| |
| | það gefur <góðan byr> | | |
| | | það gefur á bátinn | | |
| | sjór skvettist yfir bátinn |
|
|
| | 8 |
| |
| | gefa + að | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa sig að <þessu> | | |
| | beina kröftum sínum og tíma að þessu | | | dæmi: hún hefur gefið sig alveg að góðgerðarmálum |
|
|
|
| | 9 |
| |
| | gefa + af | | |
| | <jörðin> gefur <lítið> af sér | | |
| | bújörðin veitir lítinn ágóða eða uppskeru |
|
|
|
| | 10 |
| |
| | gefa + á | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa sig á tal við <hana> | | |
| | byrja að tala við hann, hefja samræður við hann | | | dæmi: ég gaf mig á tal við lögregluþjón |
|
|
|
| | 11 |
| |
| | gefa + eftir | | |
| | gefa eftir | | |
| | 1 | | |
| | láta undan, slaka á (kröfum, reglufylgni) | | | dæmi: launþegar ætla ekkert að gefa eftir í samningunum |
| | | 2 | | |
| | láta undan, þenjast, teygjast | | | dæmi: buxurnar eru þröngar en efnið gefur vel eftir |
|
| | | gefa <honum> <ekkert> eftir | | |
| | fallstjórn: þágufall | | | vera ekkert verri en hann | | | dæmi: hún er góð í skák en hann gefur henni ekkert eftir | | | dæmi: ódýru þvottavélarnar gáfu þeim dýru lítið eftir í könnunum |
|
|
|
| | 12 |
| |
| | gefa + fram | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa sig fram | | |
| | láta vita af sér, koma sér á framfæri | | | dæmi: tvö vitni að árekstrinum hafa gefið sig fram | | | dæmi: þjófurinn gaf sig fram við lögregluna |
|
|
|
| | 13 |
| |
| | gefa + frá | | |
| | a | | |
| | gefa frá sér <lykt> | | |
| | láta frá sér <lykt> | | | dæmi: blómin gefa frá sér sæta angan | | | dæmi: hvalir geta gefið frá sér hátt hljóð |
|
| | | b | | |
| | gefa frá sér <verkefnið> | | |
| | láta það frá sér, hafna því |
|
|
|
|
| | 14 |
| |
| | gefa + fyrir | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | a | | |
| | gefa <mikið> fyrir <hestinn> | | |
| | borga mikið fyrir hestinn | | | dæmi: hvað gáfuð þið fyrir þennan bíl? |
|
| | | b | | |
| | gefa <ekki mikið> fyrir <orð hans> | | |
| | taka lítið mark á orðum hans |
|
|
|
|
| | 15 |
| |
| | gefa + inn | | |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | gefa <henni> inn lyf | | |
| | láta hana taka lyf, gefa henni lyf |
|
|
|
| | 16 |
| |
| | gefa + í | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | a | | |
| | gefa í | | |
| | auka hraðann (á bíl) | | | dæmi: hún gaf í þegar þorpið var að baki |
|
| | | b | | |
| | gefa sig í <þetta> | | |
| | beina kröftum sínum og tíma að þessu |
|
|
|
|
| | 17 |
| |
| | gefa + saman | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa <þau> saman | | |
| | gifta þau | | | dæmi: þau voru gefin saman í lítilli kirkju |
|
|
|
| | 18 |
| |
| | gefa + til baka | | |
| | fallstjórn: þágufall + þolfall | | | gefa <honum> <smápeninga> til baka | | |
| | láta hann hafa smápeninga yfir búðarborðið | | | dæmi: búðarkonan gaf mér of lítið til baka |
|
|
|
| | 19 |
| |
| | gefa + upp | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | a | | |
| | gefa <þetta> upp | | |
| | skýra frá þessu, veita upplýsingar um þetta | | | dæmi: maðurinn sem hringdi gaf ekki upp rétt nafn | | | dæmi: hún vill ekki gefa upp aldur sinn |
|
| | | b | | |
| | gefa upp <tekjur sínar> | | |
| | greina frá tekjum sínum á skattframtali |
|
| | | c | | |
| | gefa upp <boltann> | | |
| | kasta upp bolta, t.d. í blaki |
|
|
|
|
| | 20 |
| |
| | gefa + út | | |
| | fallstjórn: þolfall | | | gefa út <bækur> | | |
| | annast útgáfu á bókum | | | dæmi: bókin er gefin út í stóru upplagi |
|
|
|
| |  gefast |
| | gefinn |
| | uppgefinn |
